THÔNG TIN CÂY BÁT NHA TRÊN ĐẢO HOA LAN

I- THÔNG TIN CHUNG:

Tên khoa học:        Osbornia octodonta F.Muell.

Họ Sim:                     Myrtaceae

II- THÔNG TIN CHI TIẾT:

Hình thái:

Cây gỗ nhỏ, thường xanh, cao đến 7m, đôi khi như dạng cây bụi thấp; đường kính khoảng 30cm; vỏ thân nâu xám; cành non nâu đỏ.

Lá đơn, mép nguyên, mọc đối, hình trứng ngược, đầu lá tròn hoặc hơi lõm;  màu xanh lục, có tinh dầu thơm; mép lá hơi cong; cuống ngắn, hơi đỏ.

Hoa lưỡng tính, đơn độc hoặc thành cụm 3 hoa ở nách lá; đài hình chuông,  phủ lông trắng, có 8 thùy; hoa không cánh; nhị nhiều màu ngà; bầu dưới, 2 ô.

Quả thịt, hình trứng, 1cm, được bao bởi ống đài. Mùa hoa quả: tháng 6-11.

Hình 1: Bát nha (Osbornia octodonta)

Sinh thái:

Cây chịu được khí hậu khô nóng, trên đất thịt pha cát hoặc đất cát ở cửa sông và ven đầm ngập mặn, độ muối cao; sinh trưởng chậm. Tái sinh chủ yếu bằng hạt, cây đâm chồi khá mạnh. Thường mọc chung với Mấm, Sú và Dà,…

Hình 2: Bát nha – Hoa    

Phân bố:

– Thế giới: mọc ở vùng nhiệt đới Đông Nam Á, Papua New Guinea, Úc,…

– Việt Nam: Mới chỉ tìm thấy ở Khánh Hoà (Ninh Hòa và Cam Lâm).

– Khánh Hòa: tương đối hiếm, gặp ở xã Ninh Phú và Cam Hải Đông.

Hình 3: Bát nha – Quả

Tình trạng bảo tồn:

Có tên trong Sách đỏ Việt Nam (VU – sẽ nguy cấp).

Nguồn gen hiếm và độc đáo, cần được bảo tồn.

Phạm vi phân bố rất hẹp, cây mọc ven biển, dễ bị chặt phá lấy gỗ và làm củi.

Công dụng:

Gỗ cứng và bền, vật liệu đóng thuyền buồm, còn dùng để trang trí nội thất.

Là loài cây ngập mặn duy nhất có tinh dầu ở lá. Dân địa phương dùng lá (vò nát) để chống côn trùng; còn dùng để trị đau răng.

Tinh dầu trong lá gồm trên 67 hợp chất, thành phần chính là Sesquiterpenes chiếm gần 10% hàm lượng dầu.

HỘI BẢO VỆ THIÊN NHIÊN & MT. KHÁNH HÒA

Tham khảo:

Sách đỏ Việt Nam, 2007. Phần II- Thực vật, p.296-297. NXB. KHTN&CN.